Neem deel aan de Nationale enquête advisering omgevingskwaliteit
Het aan de TU Delft verbonden onderzoeksprogramma Q-factor heeft een enquête online gezet. Stedenbouwkundige Sandra van Assen en planoloog José van Campen willen hiermee kennis opbouwen over de kwaliteitsadvisering in Nederland. De enquête zal informatie en kennis opleveren over de manier waarop overheden en maatschappelijke en private partijen zorgen voor goede omgevingskwaliteit en is te zien als nulmeting vóór het inwerkingtreden van de Omgevingswet. De enquête is onderdeel van promotieonderzoek aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Leden van kwaliteitsteams, adviescommissies en andere interdisciplinaire adviespraktijken kunnen de enquête invullen. Kijk voor uitleg en deelname op www.q-factor.info
Kwaliteit als publiek belang
Het onderzoek is gericht op álle interdisciplinaire adviespraktijken op het gebied van omgevingskwaliteit. Deze hebben namen als q-team, adviescommissie ruimtelijke kwaliteit, inspiratieteam, ervenconsulenten, atelier of werkplaats omgevingskwaliteit. Voor het gemak zijn ze samengevat als ‘kwaliteitsteam’. Het gaat om teams met meerdere disciplines en omgevingskwaliteit als publiek belang. De advisering door commerciële adviesbureaus of ter ondersteuning van private belangen valt buiten het onderzoek.
Kwaliteitsteams belangrijk onder de Omgevingswet
Kwaliteitsteams kunnen een rol spelen in allerlei ruimtelijke processen. In het kader van de Omgevingswet moeten alle betrokkenen bij ruimtelijke ingrepen zorgen voor goede omgevingskwaliteit, de overheid voorop. Maar hoe doe je dat? Goede omgevingskwaliteit kun je niet afvinken. Er is altijd afwegingsruimte. Wát goede omgevingskwaliteit is, is afhankelijk van plaats en tijd, van huidige en toekomstige betrokkenen.
Overzicht ontbreekt
In Nederland gebruiken we voor dat kwaliteitsgesprek al sinds eind 19e eeuw de vorm van het deskundigenadvies. Anno 2021 zien we veel verschillende vormen van deskundigenadvisering, al dan niet gecombineerd met participatie.
Overzicht van deze veelkleurige praktijk ontbreekt en er is weinig uitwisseling of reflectie. We dóen het wel maar we weten weinig van de precieze gang van zaken en de invloed van de kwaliteitsadvisering. Vragen hierover kunnen vooralsnog niet wetenschappelijk beantwoord worden. Het onderzoeksprogramma Q-factor wil daar verandering in brengen. De enquête is gericht op leden van teams en is een eerste stap.
Nulmeting
De onderzoekers willen met de enquête zicht krijgen op de adviespraktijken die gangbaar zijn net vóór het inwerkingtreden van de Omgevingswet. Wat doen de teams, wat is hun opdracht, en hoe zijn ze samengesteld? Welke actuele thema’s, zoals klimaatadaptatie, inclusiviteit en gezondheid, komen aan de orde bij de kwaliteitsadvisering? De onderzoekers zullen de kennis delen door artikelen op de onderzoekswebsite, in vakbladen, wetenschappelijke publicaties en via internationale onderzoeksprogramma’s.
Reflectie op het eigen team en zicht op het grotere geheel
Meedoen is leerzaam want de enquête biedt gelegenheid te reflecteren op de werkwijze van het eigen team. Later kan de eigen werkwijze vergeleken worden met de uitkomsten over het geheel. Waarschijnlijk zijn er geen twee kwaliteitsteams aan elkaar gelijk. Veel kwaliteitsteams zijn onafhankelijk, maar er zijn ook ambtelijke of gemengde teams. Er zijn teams met vaste leden en teams met leden op afroep. De teams kunnen een breed scala van activiteiten uitvoeren, zoals onderzoeken, samenwerken, stimuleren, beoordelen. Inzicht in alle verschillen helpt bij het maken van keuzes voor de eigen praktijk.
Onafhankelijk onderzoek
Q-factor is een onafhankelijk onderzoeksprogramma. Het wordt niet gesubsidieerd of gefinancierd door een externe partij. De ingevulde enquêtes worden geanonimiseerd. In publicaties worden geen namen van kwaliteitsteams genoemd, tenzij de respondent hiervoor toestemming geeft. Sandra van Assen en José van Campen benadrukken het belang van deelname en hopen op een overweldigende respons. Deelnemen kan tot 31 maart 2022. Alle verdere informatie en de startknop voor deelname vindt u op www.q-factor.info.
