Esplanade-Amsterdamse Vaart wint Lieven de Key penning 2021
Het door NVTL-lid Martijn Al landschapsarchitect & René Kuiken Urbanism ontworpen project ‘Esplanade’ is winnaar van de Lieven de Key Penning 2021.
Uit het juryrapport:
Een tijdelijk, maar bijzonder sympathiek en heel ‘aaibaar’ project. Een simpele ingreep die veel doet met de kwaliteit van de leefomgeving: het vergroenen en herbestemmen (d.w.z. teruggeven aan de omwonenden) van versteend/geasfalteerd gebied.
Hoe ga je om met reststukken in de stad, ruimtes waar niemand naar omkijkt; deze 750 meters zijn een uitmuntend voorbeeld hoe je dat kunt doen. Het raakt aan de behoeften van de stad, het letterlijk creëren van leefruimte voor de buurt: meer groen en het asfalt weg. Hoe ga je om met klein groen, met tijdelijk gebruik van de openbare ruimte: zo dus!
De ingreep is van buitengewoon maatschappelijk belang, temeer daar die wordt gedragen door de buurt. Er was een voorbeeldige samenwerking tussen bewoners, ontwerpers en gemeente. Het maakt duidelijk dat als je een stad interessanter wil maken je de bewoners nodig hebt. Een project dat navolging verdient.
Vakjury Lieven de Key Penning:
Floor Roduner, wethouder, voorzitter
Wim de Wagt, architectuurhistoricus
Gabriel Verheggen, directeur ABC Architectuurcentrum Haarlem
Willem Hein Schenk, stadsarchitect
Sylvia Karres, landschapsarchitect
Martin van Bleek, voorzitter Historische vereniging Haerlem
Hans van der Straaten, secretaris
Lieven de Key Penning
In een kleinschalige setting ontvingen onderstaande projecten de architectonische erepenning van wethouder Floor Roduner.
- De ‘Esplanade’ van Martijn Al landschapsarchitect & René Kuiken Urbanism is winnaar van de Lieven de Key Penning 2021.
- Het Scheepmakerskwartier van Levs architecten de Lieven de Key Penning 2020,
Het project Vijverpark van Common Affairs / buro Blau ontving de Lieven de Key publieksprijs
De Lieven de Key Penning dankt zijn naam aan de architect Lieven de Key (1560 – 1627). Deze Vlaming was de eerste stadsbouwmeester van Haarlem. De penning wordt jaarlijks door de gemeente Haarlem uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich verdienstelijk heeft gemaakt op het gebied van monumentenzorg, architectuur of stedenbouw.
Beschrijving ontwerp ‘Esplanade Amsterdamse vaart’
Een tijdelijke experimentele openbare ruimte in Haarlem
Van weg naar plek
De westelijke entree van Haarlem vormt van oudsher een belangrijke entree voor autoverkeer naar Haarlem. Sinds de komst van een fly-over maakt minder verkeer gebruik van deze weg waardoor het mogelijk werd het aantal rijstroken terug te brengen.
Gemeente Haarlem heeft het voornemen deze vrijkomende ruimte in de toekomst te benutten voor het realiseren van een gracht. Omdat deze gracht nog zeker tien jaar op zich laat wachten ontstond er ruimte om de vrijkomende rijstroken om te vormen tot een tijdelijke groene ontmoetingsplek.
Handhaven asfalt maakt budget vrij voor inrichting
Het afvoeren van al het asfalt zou kostbaar zijn en dit zou tot gevolg hebben dat er geen budget overbleef voor de groeninrichting. Door het asfalt grotendeels te handhaven kwam er budget vrij voor een tijdelijke inrichting. Dit is vervolgens ingezet voor het maken van een levendige en groene esplanade.
800 meter lang verblijfsgebied
Minimale ingrepen dragen er zorg voor dat de voormalige rijweg de uitstraling krijgt van een voetgangersgebied. Daarbij is gestreefd om de openbare ruimte ruimtelijk gezien een maximale breedte te geven. Dit wordt bereikt door stukken uit het asfalt te zagen en die vervolgens in te planten met bloeiende planten en siergrassen. De boulevard is tevens onderscheidend van de gewone rijweg gemaakt door deze deels Kawasaki groen te verven met lijnen, sport- en spelaanleidingen.
Bewoners brengen openbare ruimte tot leven
Bewoners hebben een grote rol gespeeld tijdens het ontwerpproces, ook na de herinrichting blijven de bewoners actief betrokken. De herinrichting vormt namelijk geen eindbeeld maar een startpunt. Het biedt een basis voor de grote bewonersenergie, voor nieuwe initiatieven en gebruik.
De wijkraad werkt verder aan de esplanade. Door de gemeente te ondersteunen in het onderhoud van de beplanting, organisatie van opruimdagen en door toezicht op het gebruik. Maar zeker ook door het de komende jaren programmeren met evenementen zoals Koningsdag of sportwedstrijden en het verder invullen van deze tijdelijke experimentele openbare ruimte.
Projectgegevens:
- Opdrachtgever: Gemeente Haarlem.
- Concept en voorlopig ontwerp: Martijn Al landschapsarchitect & René Kuiken Urbanism, in nauwe samenwerking met bewoners / wijkraad Amsterdamse Buurten.
- Definitief ontwerp en technische uitwerking: BK ingenieurs.
- Technisch advies: Van Reden Advies.
- Ontwerp verkeerskundige opzet: Goudappel Coffeng.
