Zondag 19 september 2021 werd het Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam van opdrachtgever het Nederlands Auschwitz Comité officieel geopend door koning Willem-Alexander. Het monument – naar ontwerp van Daniel Libeskind – herdenkt 102.000 Nederlandse slachtoffers (Joden, Roma en Sinti) die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Gedurende de afgelopen vijf jaar heeft NVTL-lid Rijnboutt de rol van coördinerend en uitvoerend architect vervuld bij de realisatie van dit bijzondere project.

Op zoek naar een architect met kennis van de lokale bouwpraktijk die het complexe proces zou kunnen begeleiden, werd Rijnboutt in 2016 – na een selectie door het Amerikaanse Studio Libeskind – door Jacques Grishaver van het Nederlands Auschwitz Comité gekozen. In nauwe samenwerking met Studio Libeskind heeft Rijnboutt diens ontwerp uitgewerkt binnen de Nederlandse wet- en regelgeving en de praktische kant van het uitvoeringstraject begeleid. Ook voor het landschapsontwerp en de aansluiting op de openbare ruimte werd Rijnboutt ingeschakeld. “Voor ons is het Nationaal Holocaust Namenmonument een zeer eervolle opdracht”, vertelt senior projectcoördinator Paul Beijeman. “Het monument is van grote emotionele waarde voor heel veel mensen. Het is een belangrijke plek voor de directe nabestaanden van de slachtoffers van de Holocaust. Dat wij hier een bijdrage aan hebben geleverd, daar zijn we trots op.” Het ontwerp en inpassing in de openbare ruimte Het monument bevindt zich in het voormalig Weesperplantsoen in Amsterdam, tussen de Weesperstraat en de Hoftuin van de Protestantse Diaconie. Een logische locatie, middenin het Joodse kwartier in de nabijheid van belangrijke Joodse culturele gebouwen, zoals de Portugese Synagoge en het Joods Historisch Museum.

Het ontwerp van Daniel Libeskind beslaat een niet-lineair labyrint van muren, gebouwd met 102.000 unieke bakstenen. Elke steen staat voor een individu, waarmee het monument als geheel een idee geeft van de omvang van het aantal slachtoffers van de Holocaust. Het monument draagt vier objecten van spiegelend roestvaststaal; Hebreeuwse letters לזכר die samen het woord ‘in memoriam’/ ‘in  herinnering aan’ weergeven. Dat de omgeving  en zelfs de reflectie van de omgeving wordt gereflecteerd, zorgt voor een caleidoscopisch effect. De elementen lijken los van de muren te zweven; de leegte verbeeldt de discontinuïteit van de geschiedenis. Het ziet er ogenschijnlijk simpel uit maar de muren dragen de uitkragende massieve letters van in totaal 150 ton op slechts 26 kolommen. Hoe deze constructie zich verhoudt, is ook in samenwerking met Rijnboutt uitgewerkt, terwijl Studio Libeskind het esthetische ontwerp bewaakte.