Het is duidelijk dat de verschillende grote opgaven waar Nederland voor staat – denk aan de transitie naar duurzame energie, de woningbouwopgave, de mobiliteitsopgave maar ook de groeiende sociale ongelijkheid – niet los van elkaar kunnen worden gezien. Integrale planvorming is een complexe uitdaging, waarbij het kan helpen om ontwerp in te zetten om te onderzoeken wat de kansen en mogelijkheden daarvoor zijn. In de periode 2015-2025 heeft ontwerpend onderzoek dan ook niet voor niets een vlucht genomen. Spraakmakende onderzoeken en ontwerpen staan aan de basis van de dialoog over de fysieke leefomgeving. Maar ook minder spraakmakende ontwerpend onderzoeken bevatten kennis, inzichten en sleutels voor oplossingen. Welk beeld schetsen de ontwerpend onderzoeken van Nederland en welke conclusies kunnen we trekken als we deze onderzoeken in samenhang analyseren? Dit jaar verwachten we de nieuwe Nota Ruimte, hoe archiveren en ontsluiten we het ontwerpend onderzoek van het laatste decennium zodat we hiervan kunnen leren? Met Ontwerpen aan onze toekomst – Leren van het veld (2015-2025) stelt Platform Ontwerp NL met haar partners een retrospectief samen van betekenisvol ontwerpend onderzoek uit deze periode. Met nieuwe analyses, lessen en conclusies. Het ambieert een beeldbepalend naslagwerk te worden voor ontwerpers en opdrachtgevers van vandaag en morgen.
‍

Doel

Platform Ontwerp NL heeft zich ten doel gesteld de meerwaarde van ontwerpkracht in de integrale planvorming te verkennen. Dit doel sluit nauw aan bij de ambities en doelstellingen van de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp (ARO) 2025, met name bij actielijn 4, Bundelen, duiden, delen &doen. In een samenwerking met ARO / het ministerie van VRO, en ondersteund vanuit een subsidie, verzamelt Platform Ontwerp NL tussen mei en december 2025 kennis over ontwerpend onderzoek. Het doel is om deze kennis op zo’n manier te delen, dat de resultaten, methoden en werkwijzen hanteerbaar en inzetbaar zijn voor de partijen in de Nederlandse ruimtelijke ordening. Naast PONL zal ook het ministerie van VRO zelf in een parallelle werklijn ontwerpend onderzoek uit de laatste jaren analyseren.

Oproep
‍Platform Ontwerp NL roept alle ontwerpbureaus aangesloten bij een van de platformpartners op om hun best practices, ontwerpverkenningen die richting- en doorslaggevend waren, waar nieuwe denkrichtingen zijn bepaald, in te zenden. Voor deelname vul je het bij deze oproep horende canvas in. De verzameling ingekomen canvassen, vormen samen een eerste werkboek, dat op deze website gepubliceerd zal worden en een mooi overzicht geeft van de body of work van de afgelopen 10 jaar. In de zomer en najaar van 2025 wordt er – na selectie van 50 voorbeeldprojecten – samen met de inzenders gewerkt aan conclusies over de gebruikte methoden, vormen van samenwerking, inbedding en doorwerking. Deze lessen worden gebundeld en gepubliceerd, en vormen een actueel en bruikbaar naslagwerk over ontwerpen aan de grote uitdagingen van Nederland: een publicatie die zowel opdrachtgevers als ontwerpers helpt om ontwerp op de juiste manier in te zetten. Heb je projecten die niet mogen ontbreken? Lees hier hoe je ze op een overzichtelijke manier kunt insturen!