Wie ben je?
Mijn naam is Hannah Schubert, ik ben landschapsarchitect en directielid bij Bureau B+B in Amsterdam. Ik ben opgeleid als planoloog en onderzoeker aan de universiteit van Amsterdam, maar het ontwerpvak lonkte, waarna ik de Academie van Bouwkunst in Amsterdam ben gaan doen. In het verleden heb ik veel geschreven over architectuur, onder andere als redactielid voor A10. Ik ben Amsterdamse met Duitse ouders, die kinderboeken maken en daarmee de basis hebben gelegd voor mijn sterke wens om verhalen te vertellen én te verbeelden. Twee/meertaligheid zit diep in mij verankerd en ik zie mijzelf zowel als een stedeling als een ‘buitenling’ met een grote liefde voor alles wat groeit. Samen met mijn man, architect, en twee kinderen woon ik in Amsterdam.

Waar begon jouw liefde voor het landschap/de natuur?
Ik denk dat dat begon bij de tuinen waar ik als kind vertoefde. Hoewel ikzelf op 3-hoog achter opgroeide en we alleen een balkonnetje hadden, namen mijn ouders mij altijd mee naar buiten. Het grote geluk was dat zij verschillende vrienden hadden met enorme tuinen en boerderijen. Daar bracht ik veel tijd door. Zodra ik in deze tuinen doolde veranderde ik in een soort mowgli. Eén met de dieren die daar woonden (ik las boeken voor aan het paard en de hond van Piet Klaasse, de tekenleraar van mijn ouders) en alles wat er groeide. Deze tuinen waren een paradijselijke ervaring voor mij, en zijn dat in mijn herinnering nog steeds.

Per 2023 maak je deel uit het van directieteam van Bureau B+B. Wat is jouw visie voor het bureau?
Ons bureau is als Stichting een bijzondere constellatie, en heeft sinds 1977 natuurlijk een enorme portfolio opgebouwd. Het is een eervolle taak om een hoofdstuk toe te mogen voegen aan een bureau met een zo rijke geschiedenis. Ik ben ervan overtuigd dat je met vakmanschap en een innovatieve houding de thema’s die nu zo prangend zijn kunt agenderen. De uitdagingen waar wij voor staan, van biodiversiteitsverlies, klimaatverandering tot aan de verdichtingsopgave vragen om slim, integraal ontwerp. Om nieuwe coalities. Wars van het rendementsdenken en groei. Weg van ‘mooimakerij’ en onszelf voor de gek houden met mooie groene renders.

We moeten in mijn ogen écht op zoek naar een nieuwe balans tussen mens en natuur. We moeten stoppen met het voorop stellen van ons eigen comfort. Dat vraagt simpelweg te veel ruimte. Ik maak me ernstig zorgen over de ruimtelijke ordening van Nederland en wens dat wij als vakgroep, in de hele breedte, veel activistischer en minder geld-gestuurd aan het werk durven te gaan. Je moet deze discussies voeren met mensen die klimaatverandering ontkennen, het landschap enkel als decor zien en natuur willen opofferen voor woningbouw. Daar ligt in mijn ogen de allergrootste uitdaging voor de komende jaren. Verbeeldingskracht en ontwerp kan een essentiële ‘tool’ zijn om met elkaar in gesprek te gaan en blijven.

Welke rol zie je weggelegd voor jonge tuin- en landschapsontwerpers en architecten in het vakgebied?
Elk tijdsgewricht kent zijn eigen uitdagingen, en elke generatie moet en mag daar zijn eigen antwoorden op formuleren. Alleen zijn de thema’s van nu urgenter dan ooit. Het gaat om het leefbaar houden van onze steden, het behoud en versterken van natuur, de transitie van ons agrarisch systeem, het weer samenleven met landschappelijke processen in plaats van systemen te amputeren en volledig naar de hand zetten. Dat is niet houdbaar gebleken. Ik zie bij de jonge generatie dat een activistische, onderzoekende houding veel vanzelfsprekender is dan een paar jaar geleden. Dat stemt mij hoopvol. Wij hebben grote nood aan onafhankelijke, kritische denkers, die niet bang zijn de barricaden op te gaan. De tijd waar we nu in zitten, namelijk form follows finance, moet in mijn ogen heel snel tot een einde komen. Het is aan ons en de nieuwe generaties om een alternatief systeem te ontwikkelen.

Wat vind je een mooi landschappelijk (eigen) project of tuinontwerp waarin mens, natuur en techniek in balans zijn?
Uit het B+B archief vind ik projecten als het Waldpark Potsdam visionair. Binnen het park is bewust ruimte geschapen voor plekken waar de mens niet, of heel beperkt, kan komen. De verschillende biotopen van het terrein werden geclassificeerd op basis van hun respectievelijke gevoeligheidsgraad. Zo werd het aantal en de locatie van paden uiteindelijk bepaald door hoe intensief het park wordt gebruikt. Waar de natuur meer bescherming nodig heeft, zijn er simpelweg minder paden. Interessant genoeg bleken dit niet de ecologisch meest waardevolle plekken: juist de plekken die vanwege brekende takken en het gevaar van omvallende bomen werden uitgekozen om te worden gekapt tonen een exponentiele toename aan soortenrijkdom. Deze ‘eilanden’ zijn geheel ontoegankelijk voor publiek: ze zijn in het ontwerp omgeven door houtwallen en worden nu door de Universiteit van Brandenburg gebruikt als onderzoekslocaties.

Verder heb ik grote bewondering voor het activisme en de denkwijze van Louis le Roy. Zijn ‘ecokathedrale denken’, onder andere in de praktijk gebracht in Heerenveen en Mildam, toont wat er kan ontstaan als je op bepaalde plekken de natuur haar gang laat staan. De houding dat zijn esthetiek ondergeschikt is en verdwijnt zodra hij zich omdraait illustreert in mijn ogen de acceptatie dat wij allemaal onderdeel zijn van een groter systeem. Een denkwijze die ik zeer aanhang en hoop de komende jaren verder uit te blijven dragen.