5 vragen aan: Katja Beeker
Details
5 vragen aan is een rubriek op de NVTL.nl en in nieuwsbrief Het Kanaal. We laten leden aan het woord. Leden die al jaren lid zijn, nieuwe leden, studentleden en bureauleden. Wil je ook meedoen of iemand voordragen? Dat kan, want we zijn altijd op zoek naar nieuwe inspirerende verhalen! Stuur een mail.
Wie ben je en wat doe je?
Ik ben Katja Beeker (58), beleidsmedewerker groen bij de gemeente Nissewaard. Meer dan 20 jaar werkzaam geweest als ontwerper bij diverse gemeenten. Mijn twee laatste ontwerpopdrachten waren een marktplein en een recreatiegebied. Voor de Markt was Winy Maas, architect van de naastgelegen Boekenberg, supervisor. Voor recreatiegebied de Uitwaayer samen met een ontwerper van de provincie ZH het plan gemaakt. In 2014 heb ik als beleidsmedewerker opdracht gegeven voor het opstellen van het beheerplan Bomen 2016 en daarna het beheerplan Groen 2018. Hierbij draaide het om vernieuwen van methodes van duurzaam in stand houden. De reorganisatie van 2020 plaatste mij in de ontwikkelafdeling. Voor de herijking van het groenbeleid heb ik ter voorbereiding opdracht gegeven voor een nulmeting en inspectie van alle groentypen. Dit zijn alle bomen, vakken bosplantsoen, cultuurlijke beplanting en gras. Op basis hiervan heb ik opdracht gegeven voor het opstellen van raamovereenkomsten en bestekken. Deze kennis van de groentypen samen met het inzicht in de gemeentelijke organisatie vormen de basis voor het vernieuwen van het groenbeleid en regie voeren op project park Vogelenzang.
Waar is jouw passie voor landschapsarchitectuur ontstaan?
Mijn passie voor de natuur en het groen was de drive voor een groene vakopleiding. Inspirerend tijdens de IAHL-Boskoop was de stedelijke herdefiniëring van pleinen en parken in Barcelona. Na afronding van de IAHL wilde ik nog beter leren ontwerpen. Tijdens mijn studie aan de Academie van Bouwkunst (AvB) in Amsterdam heb ik inspiratie opgedaan door vaak op excursie te gaan met vakgenoten naar projecten uit de jaarboeken van de AvB. Gezamenlijk met jaargenoten ook langere reizen gemaakt naar Brazilië en Rusland, compleet met excursieprogramma’s voor landschapsarchitectuur, stedenbouw en architectuur. Daarnaast vond ik toen de artisticiteit van landschapsarchitect Yves Brunier erg inspirerend. Mijn favoriete boeken om na te denken over vorm en ontwerp zijn boeken over landart. Door de indrukken opgedaan in Brazilië is een van mijn ontwerpmiddelen van harmonie door contrast gevormd.
Afbeelding 2 Brazilië: Tuin – en landschapsarchitect Roberto Burle Marx. Ontwerp wordt gekenmerkt door bochtige vormen, uitbundige massabeplanting, architectonische plantarrangementen, dramatische kleurcontrasten, gebruik van tropische planten.
Aan wat voor soort projecten werk je op dit moment en welke uitdagingen ervaar je als landschapsarchitect binnen een gemeente?
De druk op het groen neemt toe en aan het groen zelf worden steeds meer functies toegevoegd. Zo ontstaat een verdergaande verdichting en het risico op verrommeling. Voor een visie op het proces van verdichting heb ik opdracht gegeven tot het opstellen van drie samenhangende beleidsplannen. Hoofddocument is het beleidsplan Groen en Bomen dat stuurt op drie pijlers: ruimtelijke kwaliteit, groene leefomgeving en duurzaam groen. Het synchroon hiermee ontwikkelde Wijkgroenstructuurplan is een belangrijke bouwsteen voor het beleidsplan Groen en Bomen. De categorisering van de groenstructuur is voor meerdere wijken (als stadsdeel) tegelijkertijd bepaald, om zo ook zicht te houden op de hoofdgroenstructuur. Daarmee is dit Wijkgroenstructuurplan de sleutel voor het beleidsplan Groen en Bomen. Het wijkgroenstructuurplan bevat daarnaast een Programma van Eisen (PvE) voor de blauwgroene structuren én wijk- en buurtparken. Ieder wijkpark is geanalyseerd volgens de criteria voor ruimtelijke kwaliteit, gebruik en ecologie. Hiermee zijn kansenkaarten opgesteld die als basis dienen voor opdrachten aan een ontwerpbureau. Het derde beleidsplan is het Plan van Aanpak Ecologie. Hierin staat de aanpak voor het versterken van de ecologische structuur en het verhogen van de biodiversiteit. De lijst met criteria voor ecologie zijn gebruikt in de PvE’s van het Wijkgroenstructuurplan.
Het beleidsplan Groen en Bomen 2023-2026 is te vinden op https://www.nissewaard.nl/openbare-ruimte/openbare-ruimte_to/beheer-bomen.htm
Afbeelding 3 De groenstructuurkaart stadsdeel Spijkenisse Zuid uit het beleidsplan Groen en Bomen.
Hoe zie je de toekomst van landschapsarchitectuur in Nederland?
Voor het begeleiden van de verdichting is een visie nodig op de groene leefomgeving. Hoe kunnen we met het groen bijdragen aan de gezondheid en het geluk van mensen en hoe versterken we het ecosysteem? Hoe zorgen we voor een aantrekkelijk, aaneengesloten groen netwerk en hoe verbinden we bewoners aan dat groene netwerk? In de strijd om de openbare ruimte is mijn primaire zorg het behoud van de hoofdgroenstructuur als raamwerk van groene ruimte waarbinnen zowel de mens als de natuur kan verblijven. De aanpassingen bij integrale herinrichting moeten worden toegepast met behoud van ruimtelijke kwaliteit. Hiermee draagt het bij aan de identiteit en zorgt het voor oriëntatie en samenhang. In de dagelijkse praktijk van ontwerp en beheer is het belangrijk om steeds opnieuw uit te zoomen naar een hoger niveau om deze samenhang en verbinding te behouden en te versterken.
De andere uitdaging is het behoud van het fijnmazige groene netwerk dat mensen begeleid van hun woning naar parken of landschap. Een groene leefomgeving heeft positieve effecten op de gezondheid, de biodiversiteit en op de effecten van de klimaatverandering. Hoewel de waarde van groen meer en meer wordt onderkend is het een uitdaging om deze groene leefomgeving te behouden.
Afbeelding 4 Biodiversiteit in het groen draagt bij aan de natuurbeleving. Bron: Ro Visuals.
Wie, wat, welk landschap of ontwerp dient voor jou als inspiratiebron?
Wanneer ik buiten ben en de bossen in de omgeving van Rotterdam bezoek zie ik daar een continue verandering optreden. Als reactie op de bodemdaling, vernatting en toenemende warmte worden paden en bospercelen opgehoogd, steeds meer waterpartijen gegraven en worden oevers natuurvriendelijker gemaakt. Ik zie aanplant van groepen bomen en voor de recreant komen steeds meer voorzieningen beschikbaar. Er komt steeds meer aandacht voor bloeiende beplanting, insecten en vogels. Er wordt gewerkt aan slimme manieren om balans te houden tussen de voorwaarden voor de natuur en de wensen van de recreant. Een belangrijke voorwaarde voor mij is de stilte om te kunnen genieten van de poëzie van de plek. Dan voel ik een intense verbinding met het landschap.
Afbeelding 5 Foto Killarney Nationaal park Ierland 2022
