Winnaars NVTL Awards 2024
Prijzen voor buitengewoon tuin- en landschapsontwerp en agenderend onderzoek
Op 28 november reikte de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur de NVTL Awards 2024 uit. De prijzen voor het beste landschaps- en tuinontwerp en de beste studie op het vakgebied gingen naar bureau HOSPER (Wieringermeer VisKringloop), H+N+S Landschapsarchitecten (De Hooge Riet, Ermelo) en Strootman Landschapsarchitecten (Nederland Veganland?). Jacob Heydorn Gorski ontving de Talent Award.
De NVTL riep de NVTL Awards in 2022 in het leven om de tuin- en landschapsarchitectuur in de breedte te stimuleren, Nederlandse ontwerpers erkenning te geven voor hun werk en talent een podium te bieden. Dit jaar beoordeelde de vakjury onder leiding van NVTL-bestuurslid Johan Snel 42 inzendingen. Daaruit selecteerde de jury een shortlist met elf genomineerden.
De vakjury van de NVTL Awards 2024 bestond uit juryvoorzitter Johan Snel, Stijn van de Ven (Young NVTL), Willemijn van Manen (ZUS), Chantel van Beurden (OntwerpAcademie), Hanna Prinssen (Hanna Prinssen Landscape Architecture) en Bertram de Rooij (WUR).
Paai- en leefgebied voor vissen
In de categorie ‘Uitgevoerd Landschapsontwerp’ verleende de jury de NVTL Award aan de VisKringloop in de Wieringermeer van bureau HOSPER. HOSPER ontwierp het paai- en leefgebied voor vissen als landart in de polder. Het ontwerp bestaat uit ringen die aansluiten op de robuuste maten van de polder en kwam tot stand in nauwe samenwerking met kunstenaar Pé Okx en ecoloog Cor ten Haaf.
De jury kende de NVTL Award aan het project toe vanwege de samenwerking tussen die disciplines en de opdrachtgever en de beslissende rol van de landschapsarchitect. In het overtuigende ontwerp wist HOSPER vanuit een kunstzinnige inslag landschapsarchitectuur, kunst en ecologie met elkaar verweven. Daaruit ontstond een eigentijds landmark rijk aan ecologie, kleuren en texturen.
Groene oase
In de categorie ‘Uitgevoerd Tuinontwerp’ ontving H+N+S Landschapsarchitecten de NVTL Award voor De Hooge Riet in Ermelo. H+N+S was verantwoordelijk voor het stedenbouwkundig plan, het inrichtingsplan en het ontwerp van de tuinen in samenwerking met Jacqueline van der Kloet voor de beplanting van het voormalige sanatorium. Groen en bebouwing van het tot wooncomplex herbestemde rijksmonument werden tachtig jaar geleden in samenhang ontworpen.
Het terrein bestaat uit een bosrand die het gebied omlijst, een park aan de voorzijde en tuinen en hofjes rondom de gebouwen. In elk deelgebied zette H+N+S in op het versterken van de eigen sfeer en kwaliteit. De jury prees het sterke concept van het ontwerp en de transformatie die de ontwerpers hier wisten te bewerkstelligen. De ingrepen van H+N+S veranderden het wat sleetse en besloten sanatorium in een toegankelijk woongebied en een groene oase voor de stad.
Nederland vegan
Strootman Landschapsarchitecten kreeg de NVTL Award in de categorie ‘Studie’ voor het ontwerpend onderzoek Nederland Veganland?. Strootman rekent in de studie voor dat binnen Nederland op natuurinclusieve wijze een gezond, volledig plantaardig dieet kan worden geproduceerd voor twintig miljoen Nederlanders – als alternatief voor de productie van vlees en zuivel. Die transitie creëert ruimte voor maatschappelijke ambities zoals het halen van natuurdoelen, verbeteren van de landschappelijke kwaliteit, opvangen van de bevolkingsgroei en het vergroenen van de stad. De jury typeerde de studie als gedegen en zeer relevant. Nederland Veganland? voegt zich volgens de jury in de traditie en de hernieuwde beweging van ontwerpend onderzoek met een positieve, brede blik op de toekomst en vervult daarmee een wezenlijke, agenderende rol.
Omgaan met bosbranden
Jacob Heydorn Gorski ontving de Talent Award voor Burnt: a Tale of three Fires. Het afstudeerproject onderzoekt nieuwe manieren om met bosbranden op te gaan. Het onderzoek put daarbij inspiratie uit de Nederlandse houding tegenover en omgang met het water. De jury kende de prijs toe vanwege de keuze om het thema te benaderen vanuit landschaparchitectonisch perspectief – dat is vernieuwend voor het vak en zeer relevant. Jacob Heydorn Gorski ziet niet alleen de brandweerman als actor in natuurbrandbeheer, maar juist de landschapsvormers van het ecosysteem en de inwoners van het gebied.
Eervolle vermeldingen
De jury van de NVTL Awards kende dit jaar twee ontwerpen een eervolle vermelding toe; de landschappelijke tuin aan de Vecht van Jeroen Hamers Landschapsarchitectuur en Ereveld Loenen van Karres en Brands.
De jury betitelde het ontwerp van Hamers als typische tuinarchitectuur, bijzonder door de directheid van de opdracht waarbij is samengewerkt met de eigenaren. Maar het ontwerp gaat verder dan dat. Het legt ijzersterke relaties met het omliggende landschap, waardoor het grotere thema’s adresseert op de kleine schaal van de tuin. Dat maakt het ontwerp toonaangevend voor de tuinarchitectuur van deze tijd.
Het Ereveld Loenen kreeg een eervolle vermelding vanwege de unieke uitwerking van de zeer specifieke opgave. Die maakt het ontwerp bijzonder en eenmalig en illustreert de kwaliteiten van Karres en Brands. De wijze waarop respect en architectonisch ontwerp elkaar vinden is iets waar het vakgebied veel van kan leren, aldus de jury van de NVTL Awards 2024.
Tekst door Hans Fuchs
